Beton, czyli z czego (nie) budować
Dorota Leśniak-Rychlak rozmawia z Adrianem KrężlikiemPowszechnie uważa się, że beton odpowiada za dużą część emisji dwutlenku węgla powodowanych przez budownictwo. W historii „Autoportretu” publikowaliśmy teksty deklarujące, że to najbardziej destrukcyjny materiał na świecie. Adrian Krężlik spróbował zmierzyć się z tym poglądem i rozłożyć beton na czynniki pierwsze, pokazać etapy jego obiegu i stopnie szkodliwości. Wygląda ciągle na to, że nie jesteśmy w stanie zrezygnować z betonu jako materiału konstrukcyjnego – jak go zatem używać w momencie kryzysu planetarnego? Jak ograniczyć jego szkodliwość, jak używać ponownie, w jakich momentach może zostać zastąpiony, a kiedy jednak bywa konieczny?W rozmowie poruszamy również temat projektowania na trwanie i projektowania na rozkładanie.ADRIAN KRĘŻLIK Architekt, projektant, doktorant i badacz na Wydziale Architektury Uniwersytetu w Porto, wykładowca School of Form. W pracy zawodowej i badawczej łączy współczesne technologie z tradycyjnymi. Bada wpływ architektury na środowisko. Wcześniej pracował m.in. w Zaha Hadid Architects, Rojkind Arquitectos; w Berlinie rozwijał software oparty na sztucznej inteligencji. Współtworzy kolektyw Terytoria.„Autoportret” 4 [83] 2023 „Ścieżki materiałów”Architektura jest dziedziną materialną. Powstaje w procesie przemiany niemal alchemicznej, z materii wydobywanej z ziemi i przetwarzanej w procesach różnych obróbek w budynek, wartość dosłownie i w przenośni materialną. W ostatnich dekadach właśnie ta cecha jest przekleństwem. Współcześnie coraz częściej pytamy o to, z czego budujemy, jakie są środowiskowe koszty działalności budowlanej. Żadna technologia nie jest niewinna w dobie katastrofy klimatycznej. Musimy zacząć oceniać architekturę przez pryzmat jej oddziaływania na środowisko, a to wymaga wprowadzenia nowych kryteriów. Próbujemy zmapować nowe obszary działań architektonicznych i wskazać możliwe alternatywy.Jak wykorzystać istniejące zasoby? Jak pracować z materiałami, na przykład ziemią i glebą, w sposób odwracalny? Jak recyklingować beton? Co można odzyskać i użyć ponownie? Czy wszystko da się przebudować? Uruchamiają się nowe połączenia, perspektywy.Wszystkie teksty z numeru, w tym tekst Adriana Krężlika dostępne na naszej stronie internetowej pod tym linkiem:https://www.autoportret.pl/numery/sciezki-materialow-pl/Inne teksty autora mierzące się z katastrofą klimatyczną zamieszczone na łamach „Autoportretu”:https://www.autoportret.pl/artykuly/prawa-natury/https://www.autoportret.pl/artykuly/nowy-zielony-swiat/https://www.autoportret.pl/artykuly/glosniejsza-wiosna/https://www.autoportret.pl/artykuly/biomimetyka-w-kilku-przykladach/Rozmowa zrealizowana w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego