Harm en Jan blikken terug op het ontstaan van deze podcast. Toen ze elkaar voor de zoveelste keer tegenkwamen en Jan verzuchtte dat hij klaar was met het almaar zenden van wetenschappelijke kennis waarmee hij zijn toehoorders schijnbaar niet in het hart wist te raken. Harm had precies hetzelfde gevoel: hoe meer mensen weten, hoe meer ze hun kop in het zand steken. Zo ontstond het idee voor deze podcast: niet meer zenden op inhoud, maar proberen mensen in hun hart te raken, zodat ze vanuit emotie en intrinsieke motivatie aan de slag gaan met de grote transities die nodig zijn. Jan wijst jongere generaties graag op alle milieuproblemen die de afgelopen decennia al zijn opgelost. De jeugd van nu leeft in een veel schonere wereld dan de jeugd van de jaren 60, waarin hij en Harm opgroeiden. Tegelijkertijd geneert Jan zich ervoor dat er voor de nieuwe generaties geen rooskleurig perspectief te bieden is. Wat er nodig is, is een nieuwe visie voor Nederland in de toekomst en een betere uitleg van hoe alle deelproblemen met elkaar samenhangen en dat we die ook met z’n allen, samen, moeten oplossen. Harm wordt bij zijn werk regelmatig geconfronteerd met wanhoop ten aanzien van de toekomst. Wanhoop bij zichzelf, wanneer hij echt tot zich laat doordringen hoe groot de problemen zijn. Maar ook bij anderen. Zo trof hij ooit jonge waterstofingenieurs die uit wanhoop begonnen te huilen. "Hoe gaan we dit aan onze kinderen uitleggen?” Als we niet uitkijken, geven we een soort lege aarde aan de volgende generatie door. Nadat Jan een ernstig fietsongeluk kreeg in de Pyreneeën, realiseerde hij zich tijdens zijn revalidatie dat hij geen maatschappelijke impact had. Het deed hem besluiten activistisch te worden en zijn kennis daarvoor in te zetten. Daarop richtte hij samen met Marjan Minnesma de organisatie Urgenda op. Nu heeft hij weer zo’n moment van reflectie en komt hij tot het besef dat hij vanuit zijn gevoel de verbinding met anderen moet opzoeken. Jan en Harm willen de leiders die zij gaan spreken in deze podcast vragen hoe zij als mens in de transitie staan. En gaan op zoek naar de kenmerken van nieuw leiderschap bij hun manier van leiding geven. Die kenmerken? Nieuw leiderschap is dienend, verbindend en authentiek. Nieuwe leiders dienen het grotere belang en leven voor wat zij zeggen. Mensen die hun gevoel laten zien zullen uiteindelijk de echte oplossingen bieden voor alle grote problemen die er nu zijn. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Om Podcasten
Om de wereld te veranderen hebben we een nieuw soort leiderschap nodig. Leiders met lef, transparantie, visie, eerlijkheid, leiders die niet bang zijn om impopulaire beslissingen te nemen. Zijn onze huidige leiders al in het bezit van deze kwaliteiten en zetten zij deze al veelvuldig in? Of zitten zij nog vast in oude patronen? Patronen van het hoofd, waar de waan van de dag, de druk van de aandeelhouders en vakbonden, de kiezers en de achterban, het hoofdkantoor en de bedrijfsresultaten, de noodzaak van de energietransitie overstemmen? Wat maakt dat zij daar niet los van kunnen komen? Hoe staan zij als privépersoon tegenover de transitie? En waar schuurt dat met hun positie als politiek, maatschappelijk of zakelijk leider?
Jan Rotmans is hoogleraar Duurzaamheid en Transitie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Al meer dan 35 jaar waarschuwt hij voor de gevolgen van klimaatverandering én geeft hij perspectieven op klimaatadaptatie en -transitie. Harm Edens is programmamaker en schrijver en zet zich al meer dan 28 jaar in voor een betere, eerlijkere, schonere en duurzamere wereld.
Tijdens weer een duurzaamheidsconferentie, waar ze elkaar tegenkwamen, viel bij hen beiden tegelijkertijd het kwartje: ze waren al decennialang belangrijke kennis de wereld in aan het sturen, maar hoe meer mensen wisten over klimaatverandering, hoe meer ze de neiging hadden om weg te kijken.
Het zorgde bij beiden op hetzelfde moment voor de verzuchting dat het anders moet. Het hart van mensen moet worden aangesproken en leidend zijn bij de informatie van het hoofd. Kennis en informatie zijn koud en bieden de mogelijkheid om weg te kijken. Maar zodra het over jouw persoonlijk leven gaat, over je kinderen, kleinkinderen, je huis, alles wat je lief is, dan is wegkijken geen optie meer.
Over de makers
Prof. Dr. Ir. Jan Rotmans, een internationale autoriteit op het gebied van transities en duurzaamheid, biedt overheden, bedrijven en bovenal het individu de oplossing voor de chaos en crises die wij allemaal voelen. Hij pleit voor 11 transities om onze maatschappij en zo de wereld leefbaar te houden. Voorbij de angst voor verandering. Hij laat zien wat juist wél kan en wat het oplevert. Niet alleen met je hoofd, maar ook met je hart. Hij schreef meerdere boeken over het kantelpunt waar de wereld en de mensheid naartoe bewegen, waaronder Omarm de chaos en Verandering van tijdperk.
Jan is oprichter van DRIFT, het Dutch Research Institute For Transitions en is mede-oprichter van Urgenda, de organisatie voor innovatie en duurzaamheid die Nederland samen sneller duurzaam wil maken.
Programmamaker, scenarist, columnist, dagvoorzitter en spreker (drs) Harm Edens presenteert al meer dan 28 jaar de satirische quiz Dit Was Het Nieuws. Hij schreef 23 jaar sitcoms, zoals Het zonnetje in huis en In de Vlaamsche Pot. Edens doet al jaren verslag van de Vierdaagse in Nijmegen en schreef diverse boeken, waaronder Volkomen onnatuurlijk gedrag, over opgroeien op een plek die niet als thuis voelde. Harm is een veelgevraagd dagvoorzitter en spreker, vooral over thema’s rond duurzaamheid en de wereld om hem heen. Sinds 1996 is Harm ambassadeur van het Wereld Natuur Fonds, sinds 2010 van Just Diggit en sinds 2023 ambassadeur van het Jane Goodall Instituut.
Voor BNR Radio presenteert hij wekelijks het programma Duurzaam. Daarnaast maakte hij de podcast En ze leefden nog gay en gelukkig. Het sprookje van de lhbti+ vrijheid in Nederland.