2. Havenbedrijf Rotterdam: “We kunnen niet snel genoeg die energie- en grondstoffentransitie door"
Boudewijn Siemons, CEO Havenbedrijf Rotterdam, staat voor een enorme opgave met de energie- en grondstoffentransities in de Rotterdamse haven. De haven is goed op weg, maar bij de verduurzaming ontstaan er ook barrières. Hoge netwerkkosten, congestie van het elektriciteitsnet, stikstofproblematiek, allemaal grote obstakels waar de haven tegenaan loopt. Er wordt hard gewerkt aan de uitbreiding van het elektriciteitsnet en de aanpassing ervan naar decentrale levering. Desondanks zal netcongestie de komende decennia een groot probleem blijven. Door de geopolitieke situatie in de wereld, is naast verduurzaming ook de leveringszekerheid van grondstoffen een belangrijke prioriteit van Siemons. Dat zorgt bij hem ook voor dilemma’s. De Rotterdamse haven heeft meerdere, even zwaarwegende prioriteiten en moet daardoor soms keuzes maken die niet passen bij de duurzaamheidsprioriteit. Tegelijkertijd blijft Europa geopolitiek kwetsbaar zolang de energietransitie niet is voltooid en Europa afhankelijk is van geïmporteerde fossiele brandstoffen. Momenteel draait de Rotterdamse haven voor 90% op fossiele brandstoffen en voor 10% fossielvrij. Siemons verwacht dat het in 2050 omgekeerd zal zijn en dat er dan nog voor 10% aan fossiele brandstoffen wordt gebruikt. Dat betekent ook dat hij niet verwacht dat 100% fossielvrij tegen die tijd haalbaar is. Een aantal functies in de haven zal in de toekomst wel verdwijnen. Op weg daar naartoe pleit Siemons voor het circulair ombouwen van installaties die al in de haven aanwezig zijn. De drie groene parels in de haven die Siemons altijd laat zien als voorbeeld van verduurzaming zijn de 200 megawatt elektrolyser die Shell bouwt, de waterstofbackbone die wordt aangelegd en Porthos, het project voor CO2-afvang en -opslag. Als marine-officier leerde hij dat iedereen binnen een organisatie nodig is en dat je met elkaar moet samenwerken. Die les gebruikt hij als ceo van het havenbedrijf nog steeds. De drie principes die hij als leider in zijn dagelijks werk toepast: je moet weten waar je het over hebt dus doe je huiswerk; soft skills - ieder mens verdient respect en verdient het om naar geluisterd te worden; je moet je energieniveau in dienst stellen van de organisatie. Siemons is positief over de verduurzaming. Ondanks de verrechtsing in Nederland en de daarbij horende afkeer van groene politiek, gaat de verduurzaming bij Nederlandse bedrijven (in de haven) door. Havenbedrijf Rotterdam zal verduurzaming stimuleren en niet-verduurzamen ontmoedigen. Op de lange termijn is er voor bedrijven die niet meegaan in de transitie geen plek meer in de haven. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Om Podcasten
Om de wereld te veranderen hebben we een nieuw soort leiderschap nodig. Leiders met lef, transparantie, visie, eerlijkheid, leiders die niet bang zijn om impopulaire beslissingen te nemen. Zijn onze huidige leiders al in het bezit van deze kwaliteiten en zetten zij deze al veelvuldig in? Of zitten zij nog vast in oude patronen? Patronen van het hoofd, waar de waan van de dag, de druk van de aandeelhouders en vakbonden, de kiezers en de achterban, het hoofdkantoor en de bedrijfsresultaten, de noodzaak van de energietransitie overstemmen? Wat maakt dat zij daar niet los van kunnen komen? Hoe staan zij als privépersoon tegenover de transitie? En waar schuurt dat met hun positie als politiek, maatschappelijk of zakelijk leider?
Jan Rotmans is hoogleraar Duurzaamheid en Transitie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Al meer dan 35 jaar waarschuwt hij voor de gevolgen van klimaatverandering én geeft hij perspectieven op klimaatadaptatie en -transitie. Harm Edens is programmamaker en schrijver en zet zich al meer dan 28 jaar in voor een betere, eerlijkere, schonere en duurzamere wereld.
Tijdens weer een duurzaamheidsconferentie, waar ze elkaar tegenkwamen, viel bij hen beiden tegelijkertijd het kwartje: ze waren al decennialang belangrijke kennis de wereld in aan het sturen, maar hoe meer mensen wisten over klimaatverandering, hoe meer ze de neiging hadden om weg te kijken.
Het zorgde bij beiden op hetzelfde moment voor de verzuchting dat het anders moet. Het hart van mensen moet worden aangesproken en leidend zijn bij de informatie van het hoofd. Kennis en informatie zijn koud en bieden de mogelijkheid om weg te kijken. Maar zodra het over jouw persoonlijk leven gaat, over je kinderen, kleinkinderen, je huis, alles wat je lief is, dan is wegkijken geen optie meer.
Over de makers
Prof. Dr. Ir. Jan Rotmans, een internationale autoriteit op het gebied van transities en duurzaamheid, biedt overheden, bedrijven en bovenal het individu de oplossing voor de chaos en crises die wij allemaal voelen. Hij pleit voor 11 transities om onze maatschappij en zo de wereld leefbaar te houden. Voorbij de angst voor verandering. Hij laat zien wat juist wél kan en wat het oplevert. Niet alleen met je hoofd, maar ook met je hart. Hij schreef meerdere boeken over het kantelpunt waar de wereld en de mensheid naartoe bewegen, waaronder Omarm de chaos en Verandering van tijdperk.
Jan is oprichter van DRIFT, het Dutch Research Institute For Transitions en is mede-oprichter van Urgenda, de organisatie voor innovatie en duurzaamheid die Nederland samen sneller duurzaam wil maken.
Programmamaker, scenarist, columnist, dagvoorzitter en spreker (drs) Harm Edens presenteert al meer dan 28 jaar de satirische quiz Dit Was Het Nieuws. Hij schreef 23 jaar sitcoms, zoals Het zonnetje in huis en In de Vlaamsche Pot. Edens doet al jaren verslag van de Vierdaagse in Nijmegen en schreef diverse boeken, waaronder Volkomen onnatuurlijk gedrag, over opgroeien op een plek die niet als thuis voelde. Harm is een veelgevraagd dagvoorzitter en spreker, vooral over thema’s rond duurzaamheid en de wereld om hem heen. Sinds 1996 is Harm ambassadeur van het Wereld Natuur Fonds, sinds 2010 van Just Diggit en sinds 2023 ambassadeur van het Jane Goodall Instituut.
Voor BNR Radio presenteert hij wekelijks het programma Duurzaam. Daarnaast maakte hij de podcast En ze leefden nog gay en gelukkig. Het sprookje van de lhbti+ vrijheid in Nederland.