5. Neonazi's ronselen jongeren op Telegram

Extreemrechtse groepen ronselen jongeren via Telegram. In besloten chats lokken neonazi’s zelfs kinderen van twaalf jaar oud naar gezamenlijke activiteiten, blijkt uit onderzoek van BNR in samenwerking met onderzoekscollectief Capitol Terrorist Exposers. Tijdens de jaarwisseling van 2022 en 2023 werden racistische teksten geprojecteerd op de Erasmusbrug. Er waren teksten te lezen als White Lives Matter en vrolijk Blank 2023. Hiervoor zijn begin dit jaar twee mannen veroordeeld tot zes maanden cel.  Voor de podcast Telegramterreur onderzocht BNR de Telegramgroep Nationale Cultuurverdedigers. Eerder dit jaar kregen leden van deze groep gevangenisstraffen wegens opruiing en lidmaatschap van een terroristische organisatie. De veroordeelden waren tussen de 17 en 26 jaar oud. Oudgedienden van Nederlands extreemrechts benaderen de jonge leden van deze groep persoonlijk om hen uit te nodigen voor ‘kameraadschapsavonden’ of om informatie te delen over nationaalsocialistisch gedachtegoed. Het gaat onder meer om Marcel H., een 59-jarige voormalig politicus van CP’86. Hij was in het verleden ook actief bij Voorpost, de extreemrechtse organisatie die aanwezig was bij ‘ElsFest’, de demonstratie op het Malieveld die uitmondde in grootschalige vechtpartijen met de politie en een bestorming van het D66-partijkantoor. Opruiende berichten over die rellen bleken al zeker een maand rond te gaan op sociale media en in appgroepen. ‘Kunnen we op jou rekenen?’ Marcel H. nodigde minderjarigen uit voor ‘kameraadschapsavonden’ van extreemrechts. ‘Als je geen bezoek wil van de politie, laat je wapens niet zien’. De jongste persoon die door hem werd benaderd om deel te nemen aan gezamenlijke activiteiten, was een 12-jarig meisje.  Ook Tom B., een Brabander die al in de jaren negentig betrokken was bij extreemrechtse groepen als StormFront, was actief in de Telegramgroep. Hij bood aan jongeren te scholen in klassiek nationaalsocialistisch gedachtegoed. BNR stelde dit vast via onderzoek op sociale media in samenwerking met Capitol Terrorist Exposers, een team van burgerjournalisten dat extreemrechtse netwerken in kaart brengt. Neonazi Tom B. stond leden van de groep bij met praktisch advies en ideologische scholing.  Marcel H. ontkende tegenover BNR achter het account te zitten dat BNR aan zijn telefoonnummer wist te linken. Ook zei hij zich niet op kinderen te richten. 'Ik ken niet eens een meisje van twaalf dat in de beweging actief is', aldus H. ‘En stel dat je op Telegram actief bent en iemand uitnodigt, dan weet je echt niet hoe oud iemand is.' White Lives Matters is ondanks veroordelingen nog steeds online. Tom B. reageerde niet op verzoeken om commentaar. 'Oproepen tot geweld en terroristische propaganda worden altijd verwijderd van ons platform', ongeachte hoe en waar ze worden aangetroffen, aldus een woordvoerder van Telegram. Telegram werkt voor de bestrijding van terroristische content samen met Global Center for Combating Extremist Ideology (Etidal). 'Deze samenwerking heeft ertoe geleid dat Telegram  in de eerste helft van 2025 meer dan 116.000 aan terrorisme gelinkte groepen en gemeenschappen heeft verwijderd.’ De groep van Nederlandse Cultuurverdedigers is inmiddels verwijderd. De kanalen van White Lives Matter en Defend Netherlands zijn nog steeds actief. Over de makers Eric van den Berg (1980) is eindredacteur van BNR’s onderzoeksredactie. Hij onderzoekt de schaduwzijde van sociale media en technologie, met een scherp oog voor de schade die grote internetbedrijven aan onze samenleving toebrengen.Lisanne Wichgers (1992) is onderzoeksjournalist bij BNR. Met precisie ontleedt ze data en cijfers en legt zo de verborgen afhankelijkheden en gevolgen van digitale systemen bloot. Dankzij haar academische achtergrond aan Stanford gaat ze vastberaden op zoek naar wat anderen liever verborgen houden.Thijs van Dorssen (1993) is een ervaren onderzoeksjournalist en een van de weinige radioverslaggevers gespecialiseerd in tech. Het vertalen van diepgravende research naar begrijpelijke en menselijke verhalen in de vorm van strak gemonteerde audio, is wat hij het liefste doet. Deze publicatie is tot stand gekomen met steun van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Om Podcasten

Als miljardair Pavel Durov in zijn privéjet landt op een vliegveld nabij Parijs lijkt er niks aan de hand. Totdat de Franse politie hem in de boeien slaat. Durov is de oprichter van de chatapp Telegram. De Fransen verdenken hem ervan medeplichtig te zijn aan de handel in wapens, drugs en kinderporno die op zijn platform plaatsvindt. In Nederland is Telegram uitgegroeid tot essentieel gereedschap voor kleine criminaliteit en complotdenkers. De overheid krijgt geen grip op de chatapp. Volgens sommige gebruikers is het daardoor een vrijplaats - maar het is ook een rovershol.  In Telegramterreur gaan onderzoeksjournalisten Eric van den Berg, Thijs van Dorssen en Lisanne Wichgers duiken in de duistere kant van Telegram. Ze beginnen dicht bij huis, in Friesland, bij een opgeblazen voorgevel. Het is het werk van jongeren die gerekruteerd werden via Telegram. Ze onderzoeken waarom de handel in kinderporno juist op deze app zo groot is en ontmaskeren de oprichter van het grootste nepnieuwskanaal van Nederland: Klokkenluiders voor Vrijheid.  Uiteindelijk reist het team naar Frankrijk, waar Pavel Durov zich schuilhoudt in een luxehotel in het hart van Parijs. Nicolas Lerner, directeur van de Franse binnenlandse veiligheidsdienst, zou hem hier kort na zijn arrestatie hebben bezocht en hebben gechanteerd. Durov moest de verkiezingen in Roemenië via Telegram beïnvloeden en een pro-Europese kandidaat aan de macht helpen. BNR ontdekt dat er schimmige connecties bestaan tussen Telegram en de Russische geheime dienst, waarin Amsterdam een belangrijke schakel vormt. Als je Telegramterreur hebt geluisterd weet je waar de rechtszaak tegen Pavel Durov écht over gaat.  Over de makers Eric van den Berg (1980) is eindredacteur van BNR’s onderzoeksredactie. Hij onderzoekt de schaduwzijde van sociale media en technologie, met een scherp oog voor de schade die grote internetbedrijven aan onze samenleving toebrengen. Lisanne Wichgers (1992) is onderzoeksjournalist bij BNR. Met precisie ontleedt ze data en cijfers en legt zo de verborgen afhankelijkheden en gevolgen van digitale systemen bloot. Dankzij haar academische achtergrond aan Stanford gaat ze vastberaden op zoek naar wat anderen liever verborgen houden. Thijs van Dorssen (1993) is een ervaren onderzoeksjournalist en een van de weinige radioverslaggevers gespecialiseerd in tech. Het vertalen van diepgravende research naar begrijpelijke en menselijke verhalen in de vorm van strak gemonteerde audio, is wat hij het liefste doet.